آنجا که دیگر دلیلی نیست

یی‌یون لی

نویسنده

خانم یی‌یون لی برای این رمان برنده‌ی جوایز پن و جان‌اشتاین‌بک شده است و پیش از این هم برای رمان‌‌های دیگرش، بسیاری از جوایز بین‌المللی را به دست آورده است. او نویسنده‌ای چینی است که حالا در آمریکا زندگی می‌کند. بسیاری از داستان‌ها، مقالات و جستارهای او در مجله‌های معتبر ادبی مثل نیویورکر و پاریس ریویو منتشر شده‌اند و دو تا از داستان‌های کوتاه او به فیلم درآمده‌اند. او سال‌ها بعد از نوشتن مجموعه‌داستان A Thousand Years of Good Prayers و جوایز بسیاری که برای آن به دست آورد دو بار اقدام به خودکشی می‌کند و بعد از چندین ‌ماه بستری‌شدن در بیمارستان یک‌ سال از هرگونه فعالیت ادبی کنار می‌کشد. شاید نوشتن خودزندگی‌نامه‌‌ی « Dear Friend, from My Life I Write to You in Your Life» درباره‌ی دوران افسردگی‌اش و اقدام به خودکشی‌های متعدد، در اقدامِ پسرش بی‌تأثیر نبوده باشد. آن‌طور که از اطلاعات شخصی او برمی‌آید خودزندگی‌نامه‌ی خانم لی در همان سالی منتشر می‌شود که پسرش خودکشی کرده است. بعید نیست این هم‌زمانی سبب تأثیرگذاری بیش از اندازه‌ی رمان آنجا که دیگر دلیلی نیست باشد. کتاب انگار از منظر دو نویسنده، دو ذهن فعال و دو نابغه‌ی ادبی نوشته شده است. انگار که مادر و پسر یکی شده باشند.

آرزو احمی

مترجم

آرزو احمی متولد ۱۳۶۲ در تهران است و مدرک کارشناسی نقاشی دارد. او مترجم ادبیات نوجوان و بزرگسال است و فعالیت خود را در حوزه‌ی ترجمه‌ی کتاب از ۱۳۸۱ آغاز کرد. با ترجمه‌ی احمی تاکنون کتاب‌های داستانی و غیرداستانی بسیاری به چاپ رسیده،‌ ازجمله «هفت روز در جهان هنر»، «سه‌گانه مه»، «افلیا» و «فعلاً خوبم».

داستان آنجا که دیگر دلیلی نیست گفت‌و‌گویی خیالی‌ست بین یک مادر و پسر شانزده‌ساله‌اش بعد از خودکشیِ او. کتاب در چند فصلِ کوتاه گرد آمده و هر فصل با جمله‌ای شروع می‌شود که عموماً آغاز گفت‌و‌گوهای روزمره است: «امروز چطوری؟»، «دیروز کدوحلوایی پختم»، «دوستت نامه نوشته» و بعد باقی گفت‌و‌گو که در هرجایی ممکن است اتفاق بیفتد. راوی نامی ندارد؛ اما همان اوایل داستان متوجه می‌شویم که کارش نوشتن‌ است و کتابش در بازآفرینیِ این واقعیت تا جایی پیش می‌رود که به حقیقتی ناگوار پی می‌بریم: نویسنده‌ی کتاب واقعاً پسر شانزده‌ساله‌اش را از دست داده و چه‌بسا نوشتنِ این کتاب نوعی سوگواری است که او برای برآمدن از پس فقدانِ فرزندش برگزیده است. اما این تمام ماجرا نیست.

چرا باید این کتاب را بخوانیم؟

• این کتاب فقط داستانی ساده درباره‌ی فقدان یک عزیز یا ازدست‌دادن او نیست، بلکه دست ‌یازیدن به قالبی جدید یا فرمی نو در بیان فقدان است.
• به‌چالش‌کشیدنِ پیوسته‌ی مفاهیم مختلفی چون ارتباط، دوستی، خانواده و مرگ.
• نویسنده با استفاده از امکانات زبانی راه دیگری برای ارتباط پیشنهاد می‌دهد.
• همه‌چیز در این داستان غریب است، هرچند خط داستانی آن را بارها شنیده‌اید: مادری سوگوارِ پسر مرده‌اش است. مادر و پسر هر دو نویسنده‌اند و این سوگواری در زبان است که رخ می‌دهد.
• کتاب که در قالب گفت‌و‌گو روایت می‌شود امکانی به نویسنده داده است برای نوشتن دیالوگ‌هایی به‌غایت زیبا، دقیق، خواندنی و بی‌نهایت تأثیر‌گذار.