"برفک" اثر دان دلیلو: سردرگمی در دنیای مصرف‌گرا

رمان "برفک" (White Noise) اثر نویسنده‌ی برجسته‌ی آمریکایی دان دلیلو، یکی از مهم‌ترین آثار پست‌مدرنیسم ادبیات معاصر آمریکا به‌شمار می‌رود. این رمان که در سال ۱۹۸۵ منتشر شد، به شکلی تیزبینانه و طنزآمیز به بررسی اضطراب‌ها و پیچیدگی‌های زندگی مدرن در دنیای مصرف‌گرای آمریکای اواخر قرن بیستم می‌پردازد. در پس‌زمینه این داستان، دلیلو با مهارت به موضوعات گسترده‌تری همچون ترس از مرگ، رسانه‌های گروهی، مصرف‌گرایی و اثرات فناوری بر انسان می‌پردازد.

دلیلو در این رمان با استفاده از لایه‌های مختلف روایت، دیالوگ‌های فلسفی و نقد اجتماعی عمیق، با نگاهی دقیق به فرهنگ عامه، تلویزیون و تبلیغات، دنیای مدرنی را به تصویر می‌کشد که در آن، اطلاعات انبوه و "برفک" یا نویز رسانه‌ای، جایگزین تجربه‌های انسانی شده‌اند. شخصیت‌های رمان درگیر نوعی سردرگمی هستند که از تعامل بین واقعیت و تصویر رسانه‌ای ایجاد می‌شود. رمان "برفک" در سال 1985 برنده‌ی جایزه‌ی ملی کتاب آمریکا شد. 

خلاصه داستان "برفک"

"برفک" (White Noise) که در سال 1985 منتشر شد، یک رمان پست‌مدرن است که به بررسی تأثیر گسترده فناوری و مصرف‌گرایی در زندگی معاصر می‌‌‌‌‌پردازد. داستان درباره جک گلدنی، استاد دانشگاهی کوچک است که در حوزه "مطالعات هیتلر" تخصص دارد و زندگی خانوادگی او را روایت می‌کند. جک با همسرش بابت (Babette) و خانواده‌ای ترکیبی از فرزندان ازدواج‌های قبلی در شهری حومه‌نشین زندگی می‌کند.

رمان به سه بخش تقسیم می‌شود:

  1. امواج تشعشعات: در این بخش، زندگی روزمره جک معرفی می‌شود، ازجمله وسواس او به مرگ و گفت‌گوهای با بابت درباره‌ی ترس از مرگ. کار جک در دانشگاه، علاقمندی او به هیتلر و وابستگی روزافزونش به رسانه‌ها و فناوری، ابعاد مختلف شخصیت او را نمایش می‌دهد.
  2. رویداد سمی هوابرد: با نشت یک ماده شیمیایی ابریِ سمی، در آسمان شهر، خانواده جک مجبور به ترک شهر می‌شوند و تأثیرات سورئال و گیج‌کننده‌ی این رویداد را مشاهده می‌کنند. جک که در معرض این ابر قرار گرفته، به طور فزاینده‌ای نگران مرگ شده و این نگرانی او را به خود مشغول می‌کند.
  3. دیلار: در بخش پایانی، جک متوجه می‌شود بابت به طور مخفیانه، دارویی به نام دیلار مصرف می‌کند که برای از بین بردن ترس از مرگ طراحی شده‌است. با فاش شدن این موضوع، رابطه‌ی جک و همسرش، دچار مشکل می‌شود و جک تصمیم به جستجو وو قتل مردی می‌گیرد که این دارو را به بابت داده. رمان با پایانی مبهم به پایان می‌رسد و وضعیت روانی جک را نامشخص باقی می‌گذارد.

ویژگی‌هایی که رمان "برفک" را متمایز می‌کند

سبک پست‌مدرن

روایت‌های چندپاره، طنز و تمرکز بر چگونگی شکل‌گیری تجربه‌ی انسانی توسط رسانه‌ها و فناوری، "برفک" را به اثری پست‌مدرن تبدیل کرده‌است. این رمان، به دغدغه‌های دلیلو درباره‌ی زوال معنا ردر دنیایی اشباع‌شده از تصاویر و اطلاعات می‌پردازد.

تم مرگ و فناوری

محور اصلی رمان "برفک" ترس از مرگ است که دلیلو آن را به‌عنوان یک نگرانی فراگیر در جامعه‌ی مدرن به تصویر می‌کشد. وابستگی شخصیت‌ها به فناوری، رسانه‌ها و مصرف‌گرایی برای فرار از اضطراب وجودی، از جنبه‌های اصلی این روایت است. 

نقد فرهنگ مصرف‌گرایی

دلیلو به بررسی چگونگی نفوذ مصرف‌گرایی به تمام جنبه‌های زندگی، حتی در مواقع بحران، می‌پردازد. شخصیت‌ها در مراکز خرید، تلویزیون و رادیو به آرامش دست می‌یابند و این نشان می‌دهد که رسانه‌ها و محصولات مصرفی به ویژگی‌های تعیین‌کننده وجود معاصر تبدیل شده‌اند.

کمدی سیاه

رمان از طنز برای نشان دادن پوچی زندگی مدرن، به ویژه در مواجهه با ترس‌های وجودی استفاده می‌کند. نمایش زندگی روزمره در رمان اغلب طنزآمیز است و عناصر سورئال و هجوآمیز دارد.

اشباع رسانه‌ای

رمان پر از ارجاعات به تلویزیون، رادیو و تبلیغات است. گفتار و افکار شخصیت‌ها اغلب تحت تأثیر زبان رسانه‌ها قرار می‌گیرد و نشان می‌دهد که رسانه تا چه حد در ضمیر ناخودآگاه آن‌ها نفوذ کرده است. 

درباره‌ی دان دلیلو، نویسنده

دان دلیلو در 20 نوامبر 1936 در برانکس نیویورک به دنیا آمد. پدر و مادر او مهاجرین ایتالیایی و کارگر بودند. وی در دانشگاه فوردهام تحصیل و مدرک ارتباطات دریافت کرد.  پس از چندین سال کار به‌عنوان نویسنده‌ی تبلیغاتی، دلیلو به داستان‌نویسی روی آورد و تجربیاتش از زندگی شهری، فرهنگ آمریکایی و جامعه پس از جنگ را در آثارش منعکس نمود. 

دلیلو در مصاحبه‌ای بیان کرده که داستان‌هایش درباره‌ی «زندگی کردن در زمانه‌ای خطرناک» هستند. 

برخی از آثار برجسته او عبارتند از: 

آمریکانا (Americana) (1971): اولین رمان دلیلو درباره‌ی یک مدیر اجرایی جوان تلویزیونی است که از حرفه‌اش سرخورده شده و سفری را در سراسر آمریکا آغاز می‌کند.

منطقه پایان  (End Zone) (1972): رمانی طنزآمیز درباره یک تیم فوتبال دانشگاهی که به موضوعات مربوط به جنگ هسته‌ای و خشونت جمعی می‌پردازد.

لیبرا  (Libra) (1988): روایتی تخیلی از ترور جان اف کندی که بر زندگی لی هاروی اسوالد و احتمالات توطئه پیرامون این رویداد متمرکز است.

مائو دوم (|| Mao) (1991): این رمان به نقش نویسنده در دنیایی که به سلطه‌ی رسانه‌های جمعی و تروریسم درآمده می‌پردازد. این رمان برنده‌ی جایزه‌ پن/فاکنر سال 1992 شده‌است.

دنیای زیرین  (Underworld) (1997): یکی از شاهکارهای دلیلو که پنج دهه را دربرمی‌گیرد و داستان‌های مختلفی درباره آمریکا روایت می‌کند.

کاسمُپولیس  (Cosmopolis) (2003): رمانی درباره‌ی یک میلیاردر جوان که سوار بر یک لیموزین، در حال سفر به منهتن است و به موضوعای مانند سرمایه‌داری، فناوری و زمان می‌پردازد.

مرد سقوط کرده(Falling Man)  (2007): این رمان پس از حملات 11 سپتامبر نوشته‌شده و به بررسی نحوه مقابله افراد با تروما و فدان ناشی از یک فاجعه ی ملی می‌پردازد.

کی صفر (Zero K) (2016): تأملی بر مرگ و جاودانگی که به کاوش در تمایل کنترل مرک از طریق فناوری می‌پردازد.

 

اقتباس سینمایی از "برفک" (2022):

کارگردان: نوآ بامباک

بازیگران: آدام درایور، گرتا گرویک، دان چیدل

خلاصه: بامباک معروف‌ترین رمان دلیلو یعنی "برفک" را به فیلم تبدیل کرد. این فیلم مانند رمان به مضامین مصرف‌گرایی، مرگ و اشباع رسانه‌ای می‌پردازد و حول محور جک گلادنی و خانواده‌اش می‌چرخد که با "رویداد سمی هوابرد" مواجه می‌شوند. 

واکنش‌ها: این فیلم که در دسامبر 2022 منتشر شد، نقدهای مختلفی دریافت کرد. تفسیر بامباک به دلیل وفاداری به مضامین دلیلو و بازی‌های قدرتمند بازیگران اصلی، به‌ویژه آدام درایور، مورد تحسین قرار گرفت. اما داستان انتزاعی و تأملات فلسفی فیلم، مانند رمان، بینندگان را به دو دسته تقسیم کرد. 

 

دان دلیلو یکی از نویسندگان پیشرو در عرصه پست‌مدرنیسم ادبی آمریکا است و آثارش همواره به بررسی ماهیت اجتماعی، فرهنگی و فلسفی دنیای مدرن پرداخته‌اند. او با ترکیبی از طنز سیاه، دیدگاه‌های فلسفی و نوآوری‌های روایی توانسته‌ است آثاری خلق کند که نه تنها ساختار رمان را به چالش می‌کشند، بلکه سؤالاتی اساسی در مورد وضعیت انسانی و پیچیدگی‌های زندگی معاصر مطرح می‌کنند. "برفک" به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار او، همچنان در میان منتقدان و خوانندگان محبوب است و همچون آینه‌ای برای بازتاب نگرانی‌ها و دغدغه‌های بشر مدرن عمل می‌کند.

 

 

 

جهت خرید این کتاب و دیگر آثار داستان جهان به سایت زی‌مون مراجعه نمایید.