خدای دوزخ

The God of Hell

سم شپارد

|     سم شپارد، با نام کامل ساموئل شپارد راجرز سوم، در ۵ نوامبر سال ۱۹۴۳ در ایالت ایلینویز امریکا متولد شد. شپارد بیش از پنجاه سال به نوشتن نمایشنامه، داستان و فیلم‌نامه مشغول بود و ضمناً به بازیگری و کارگردانی نیز می‌پرداخت. او کار خود را در اوایل دهۀ 1960 تئاتر آف‌ـ‌آف برادوی در نیویورک آغاز کرد و در اواخر همان دهه به سینما راه یافت. نخستین نقش آفرینی‌اش در فیلم روزهای بهشت ترنس مالیک بود. مرحوم هنری‌ماس از موفق‌ترین نمایشنامه‌هایی است که خود روی صحنه برد. شپارد در سال ۱۹۷۹ جایزۀ پولیتزر بهترین نمایشنامه را برای نمایش‌نامۀ کودک مدفون به دست آورد. در سال ۲۰۰۹ جایزۀ پن/ لورا پلز را به عنوان استاد ادبیات نمایشی امریکا به شپارد اهدا کردند. شپارد در عرصۀ سینما نیز موفقیت‌هایی کسب کرده است؛ هم به عنوان نویسنده و هم به عنوان بازیگر. او برای نوشتن فیلمنامۀ پاریس- تگزاس جایزۀ نخل طلا را برده و برای بازی در فیلم مردان واقعی کاندیدای جایزۀ اسکار برای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شده است. نمایشنامه‌های شپارد بیش از هر چیز برای سردی و بی‌آرایگی، شاعرانگی، المان‌های سوررئالیستی، طنز تلخ و شخصیت‌های آواره و بی‌سروسامانی که در پیرامون و حومۀ جامعۀ امریکایی زندگی می‌کنند، شناخته می‌شود. نمایشنامۀ خدای دوزخ، کودک مدفون، غرب حقیقی و مجموعه داستان خواب خوب بهشت از جمله آثار اوست که به فارسی ترجمه شده‌اند. شپارد در 27 ژوئیه 2017 درگذشت.

وازریک درساهاکیان

وازریک در ساهاکیان متولد 1327 در تهران، از مترجمان پیشکسوت حوزه سینما و تئاتر است.  وی در سال 1350 وارد مدرسه عالی سینما و تلویزیون شده و در زمینه فیلمبرداری تحصیل کرد. درساهاکیان در چند سریال ماندگار از جمله «دلیران تنگستان»، «سمک عیار»، «آتش بدون دود» و «سفرهای دور و دراز هامی و کامی در وطن» دستیار فیلمبردار و بعدها فیلمبردار بود.
«تریلوژی جنگ: سه فیلمنامه» روبرتو روسلینی، «زاپاتا: ایدئولوژی یک دهقان انقلاب» رابرت میلن، «تاریخ سینما» اریک رد، «فن تدوین فیلم» کارل رایتس و گوین میلار، «رعد دوردست: زندگی و فیلم‌های ساتیا جیت رای» چیداناندا داس گوپتا، «آمریکایی که من کشف کردم» سفرنامه آمریکای ولادیمیر مایاکوفسکی، «پژوهش‌هایی در سینمای مستند» گردآوری و ترجمه مقالات، «عکاسان و عکاسی» تالیف مشترک با بهمن جلالی، رمان‌های «هزارپیشه» چارلز بوکوفسکی، «خبرچین» لیام اُ فلاهرتی و نمایشنامه «خدای دوزخ» سم شپارد از جمله کتاب‌هایی است که از این مترجم منتشر شده است.

|        سَم شپارد (5 نوامبر 1943) نمایشنامه‌نویس، بازیگر و کارگردان تئاتر و سینما در سال 1979 جایزه‌ی پولیتزر را برای بهترین نمایشنامه‌ی سال (کودکِ مدفون) دریافت کرد. شپاردکار خود را در اوایل دهه‌ی 1960 در تئاتر آف‌ـ‌آف برادوی در نیویورک آغاز کرد و در اواخر همان دهه به سینما راه یافت، که از آن جمله باید به مشارکتش در نوشتن فیلمنامه‌ی زابریسکی پوینت (1970) برای میکلانجلو آنتونیونی یاد کرد. نخستین نقش آفرینی‌اش در فیلم روزهای بهشت (1978) ترنس مالیک بود؛ مرحوم هنری‌ماس (2000) از موفق‌ترین نمایشنامه‌هایی است که خود روی صحنه برد.

|      شپارد خدایِ‌دوزخ را در واکنش به سیاست‌های دست‌راستی دولت امریکا پس از رویدادهای 11 سپتامبر 2001 نوشت و خودش آن را « تو دهنی‌ای بر فاشیسمِ حزب جمهوری‌خواه» توصیف کرده‌است. نمایشنامه داستانِ فرانک و اِما است که در ایالت ویسکانسین مزرعه‌ی دامپروری دارند و زندگی آرامی را می‌گذرانند، ولی با ورود یک مامور دولت که در تعقیب یکی از دوستان قدیمی فرانک به مزرعه‌ی آنها رسیده‌است، همه چیز به‌کلی به‌هم می‌ریزد. این نمایشنامه نخستین بار در اکتبر 2004 به کارگردانی لوجیکوب و با شرکت تیم‌راث و رَندی‌کوئید در نیویورک روی صحنه رفت و سپس در لندن و دیگر شهرهای اروپا نیز اجرا شد.