پیش رفتن با جمع

درباره کتاب:

رساله حاضر، با مثال ها و حتی عکس هایش، تفسیر این جمله کلیدی آدام اسمیت در کتاب ثروت ملل است که «میل به بهترکردن شرایط... از رحم مادر با ماست و هرگز تا لحظه مرگ رهایمان نخواهد کرد». او موضوع «بهترکردن شرایط» را به صورت فرضی بدیهی مطرح می کند که میل انسان به رهایی را توضیح می دهد. ظاهرا خود واژه «بهترکردن شرایط»، مانند تعبیر متاخر «پیش رفتن رو به جلو» یا «ساختن»، به تلاش فردی اشاره می کند. اما سایر الگوهای کنش و تلاش که در راستای دسترسی به همان هدف هستند نیز باید در مد نظر قرار گیرند: این کنش ها دربرگیرنده اقدامات ابتکاری جمعی مانند شکل گیری گروه های ذی نفع یا تعاونی ها، اعتراض به وضع مالیات های جدید یا قیمت های بالاتر، یا حتی تصرف مشترک بعضی زمین های بایر دولتی یا خصوصی واقع در حومه شهر توسط گروهی از مردم است که مسکن مناسبی برای سکونت و زندگی ندارند. این ها هم چنین کنش هایی هستند که مردم برای «بهترکردن شرایط خود» به کار می گیرند و شمار قابل ملاحظه ای از چنین کنش هایی با ابعاد جمعی نیز در زمان آدام اسمیت اتفاق می افتاد. درواقع، طیفی از این کنش ها وجود دارد- از کنش های کاملاً شخصی تا کنش های صراحتا همگانی، همراه با گوناگونی بینابینی و دورگه و ترکیبی در میان آنها- که همگی تحت عنوان مورد نظر اسمیت قرار می گیرند: مشارکت کنندگان با پذیرش این کنش ها برآنند تا از آنها به مثابه ابزاری برای نیل به هدف «بهترکردن شرایط» استفاده کنند. بنابراین، سوالی که می توان مطرح کرد این است که تحت چه شرایطی، هرگزینه خاصی در طول این طیف- از کنش کاملا شخصی گرفته تا کنش های کاملا همگانی- انتخاب خواهد شد. این رساله اساسا، چندان بلندپروازانه نیست بلکه می کوشد برمبنای ارائه شماری از تلاش های شخصی و همگانی مردم برای بهترکردن شرایط شان، صرفا به تشریح داستان تلاش های مردمی به ترتیبی خاص و با توجه به ویژگی های مشترک و الگوهای مقایسه ای آنان بپردازد.