مهندسان (از اهرام مصر تا فضاپیماها)

آدام هارت دیویس نویسنده انگلیسی این‌کتاب که متولد سال ۱۹۴۳ است، می‌گوید مهندسان همیشه قهرمان‌هایش بوده‌اند؛ از ارشمیدس و شاهکارهایش در هیدرولیک تا برونل و خط آهن. او در واقع سردبیر تهیه این‌دایرة‌المعارف بوده و می‌گوید به‌خاطر همین‌علاقه به مهندسان وقتی پیشنهاد سردبیری این‌کتاب به او سپرده شد، با خشنودی آن را پذیرفت. او، نویسنده، تاریخ‌شناس، عکاس و دانشمند است و به‌جز کتاب در حوزه برنامه‌های تلویزیونی هم فعالیت می‌کند.

دیویس در معرفی کتاب پیش‌رو می‌گوید رویه کلی در آن، معرفی پیشگامان و پیشتازان مهندسی است. به‌همین‌دلیل تمرکز کتاب روی زیرساخت‌های بزرگ مانند پل‌ها، کشتی‌ها و آسمان‌خراش‌ها و شاهکارهای مهندسی است.

این‌دایرة‌المعارف تصویری ۵ فصل کلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از «دوران باستان»، «رنسانس و عصر روشنگری»، «انقلاب صنعتی»، «عصر ماشین»‌ و «عصر جدید».

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

«زمانی که برونل دوران نقاهت بعد از حادثه تونل را می‌گذراند، بازدیدی از بریستول به عمل آورد و طرح‌هایی را برای پل کلیفتن در این شهر ارائه کرد. برجسته‌ترین پیشنهاد او پل معلق با دهانه ۲۱۴ متر بود. این پیشنهاد برونل با وجود مخالفت بزرگ‌ترین مهندس آن‌زمان یعنی توماس تِلفورد (ر.ک. ۶۳_۱۶۰) که آن را غیرعملی دانسته بود، پذیرفته شد. این پروژه آغاز شد و با وجود ساخت برخی اجزا و زیرساخت‌ها به دلیل نبود بودجه در سال ۱۸۴۳ ناتمام ماند. این پل بعد از مرگ برونل تکمیل شد.

در اوایل دهه ۳۰ قرن هجدهم برونل در بریستول به اسم و رسمی رسید. او در سال ۱۸۳۳ به‌عنوان سرمهندس راه‌آهن بزرگ غرب با ماموریت ویژه توسعه مسیر ریلی لندن _ بریستول منصوب شد. او بدون توجه یا الگوگیری از کارهای جورج استفنسون (ر.ک. ۹۱ _۱۹۰) جنبه‌های مختلف پروژه را براساس ابتکار خود پیش برد.»

کتاب «مهندسان» شاید در نگاه ابتدایی برای رده سنی جوان نوجوان تصور شود اما تمام علاقمندان به مهندسی در تمام رده‌های سنی می‌توانند از آن استفاده کنند. کتاب داستان مهندسی در تاریخ را در قالب زندگینامه مهندسان نامدار تاریخ بیان کرده است. این مساله باعث شده که این کتاب مملو از داستانهای مختلفی از فرازهای زندگی افراد مختلف شود؛ افرادی که هر کدام به نوعی در پیشرفت جوامع بشری دخیل بودند.

کتاب از عصر باستان شروع شده، به مهندسان شاخص دوران اسلامی رسیده، دوران اسلامی را به قرون وسطی وصل کرده و بعد وارد انقلاب صنعتی شده است. کتاب به خوبی انقلاب صنعتی اول و دوم را در قالب افراد شاخص این دورانها ترسیم کرده است. کتاب بعد از انقلاب صنعتی وارد دوران مدرن شده و به عصر پرواز و فضا و دیجیتال رسیده است. کتاب قاعدتا برای افراد جوانی که در سودای کارافرینی هستند مناسب و آموزنده و الهام بخش است، چرا که پر از تجربیات کاری و شکستها و موفقیتهای مهندسان (بخصوص در صد سال اخیر) است.

نکته جالب درباره کتاب اشاره به شیخ بهایی به عنوان نمادی از مهندسی اسلامی در ایران هست. در نسخه انگلیسی کتاب اشاره‌ای به مهندسان ایرانی نشده بود اما مترجم و ناشر در نسخه فارسی شیخ بهایی را اضافه کرده است. همچنین چغارزنبیل هم در نسخه فارسی به کتاب اضافه شده است. اتفاقی که درباره دیگر آثار این نشر هم دیده شده است.