سیکلوپس

اوریپید ‌

|     اوریپید در سال ۴۸۰ ق‌م (یا ۴۸۴ و نیز به قولی ۴۸۵) متولد شد. پدرش منه‌سارکید از ثروتمندان شهر فولا و مادرش از خاندانی بزرگ بود (البته آریستوفانس او را دوره‌گرد معرفی کرده است). اوریپید زیر نظر آناکساگوراس و پرودیکوس تعلیم دید. او به مطالعۀ فلسفه علاقه‌مند بود، با وجود این به شعر و تئاتر روی آورد. به قول ویل دورانت وی «اولین شارمندی بود که در یونان کتابخانۀ بزرگی برای خود فراهم کرد». اوریپید در ۲۵ سالگی به نویسندگی روی آورد و مدت پنجاه سال به نوشتن ادامه داد. اولین بار تراژدی‌های او در 455 ق‌م اجرا شد. در عرصۀ تراژدی در این سال‌ها او با سوفوکلس و آخائیوس به رقابت می‌پرداخت. این عصر را عصر طلایی تراژدی می‌دانند. او پنج بار (به قولی چهار مرتبه) در جشن‌های دیونوسوسی نفر اول شد. نخستین بار جایزه را در سال ۴۴۱ ق‌م ربود. اوریپید در سال 410 به الحاد متهم شد، به همین دلیل در سال ۴۰۸ ق‌م به دعوت آرخلائوس پادشاه مقدونیه به مقدونیه رفت. اوریپید یک سال بعد، در 407 ق‌م در مقدونیه درگذشت. پس از اوریپید عصر طلایی تراژدی رو به زوال گذاشت.

غلامرضا شهبازی

غلامرضا شهبازی در سال 1352 در نهاوند متولد شد.

شهبازی لیسانس خود را در رشتۀ ادبیات نمایشی از دانشگاه هنر گرفته است و تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد در رشتۀ سینما و در مقطع دکترا در رشتۀ تاریخ هنر در همین دانشگاه ادامه داد. شهبازی در دانشگاه‌های هنر و سوره تهران تدریس کرده است. در عرصۀ تئاتر و سینما، شهبازی آثار متعددی را به عنوان بازیگر و کارگردان در کارنامۀ خود دارد. او ضمناً به ترجمه و نویسندگی در عرصۀ تئاتر می‌پردازد.

|      نمایش ساتیر بخشی غریب از تجربۀ تئاتری یونان بود. این گونه از نمایش که هر سال پس از یک سه‌گانه از تراژدی‌ها بر صحنه می‌رفت، جزء جدایی‌ناپذیر دیونیزیای شهر بود، جشنواره‌ای که در قرن پنجم و چهارم پیش از میلاد به افتخار دیونیزوس برگزار می‌شد. تنها نمایشنامۀ ساتیر که به صورت کامل بر جا مانده است، سیکلوپس نوشتۀ اوریپید است. این نمایشنامه، روایتی خنده‌آور از داستان اسطوره‌ای شناخته‌شده‌ای‌ست که در سرود نهم اودیسۀ هومر آمده است.

|      ساتیرهای بزدل و تنبل و پدر رسوا و پیر‌شان سیلِنوس در سیسیل بردۀ سیکلوپس یک‌چشم و آدم‌خوارند. اودیسئوس حیله‌گر و چرب‌زبان که باد مخالف، کشتی او و یارانش را به سیسیل آورده است از راه می‌رسد و...