مرقع ناصری

“مرقّع ناصری” مجموعه‌ای منحصر‌به‌فرد است که دو مرقّع تاریخی را در خود جای داده—آثاری که از خط، تصویرسازی و یادداشت‌های ناصرالدین‌شاه قاجار پدید آمده‌اند و در نگهداری مرکز اسناد کاخ گلستان قرار دارند. این آثار طی سالیان طولانی توسط خود شاه گردآوری شده‌اند، و شامل سیاه‌مشق‌های دوران کودکی، پرتره‌های مهدعلیا، شاهزادگان، رجال درباری و فرنگیان، مناظری از معماری‌های سلطنتی و خانه‌های روستایی، صحنه‌های شکار، مشق‌های نظامی و برخی مراسم درباری است.

روشن‌ترین جنبه این کتاب، ارائه دست‌نوشته‌هایی است که از دوران ولیعهدی ناصرالدین‌شاه تا سده سلطنتش باقی مانده‌اند. برخی قطعات برجسته شامل خط مشق‌های کودکی، طراحی پرتره خود شاه در جوانی، و روزنوشته‌هایی با اطلاعات تاریخی درباره رجال، حرم‌سرای سلطنتی، بناها، اماکن و رویدادهای آغازین سلطنت اوست.

این کتاب بیش از یک مجموعه هنری است؛ «مرقّع ناصری» سندی چند‌وجهی است: نگینی از آثار هنری، خاطرات سلطنتی و منابع دست‌اول تاریخی.

• پویایی آثار از دوران کودکی تا زمانی که به سلطنت رسید، به‌خوبی نمایانگر رشد دیدگاه هنری و شخصی ناصرالدین‌شاه است.
• یادداشت‌های او، همچنین اطلاعات ارزشمندی راجع‌به رجال، بناها، مراسم و حرم منتشر می‌کنند — منبعی دست‌اول برای محققان تاریخ قاجار.
• طراحی‌ها و سیاه‌مشق‌ها نه‌تنها زیبا هستند، بلکه بازتابی از زندگی روزمره و دیگری‌های سلطنتی را در دل خود جای داده‌اند.