دموکراسی و حقوق بشر

ما نه‌تنها از کلمه محروم هستیم بلکه از حق مطالبۀ کلمه نیز محرومیم. حقی که بدون آن انسان هویت انسانی خود را از دست می‌دهد، زیرا بدون این حق انسان «حیوان ناطق» نخواهد بود بلکه «حیوان...» باقی خواهد ماند. می‌توانید به‌جای این نقطه‌ها هرچه می‌خواهید بگذارید اما باید بدانید بدون قرار دادن کلمۀ «ناطق» به‌جای این نقطه‌ها به «انسان» نمی‌رسید: چون بدون «نطق» (=عقل/کلمه) نه تغییری در کار خواهد بود و نه تحولی و نه اصلاحی...
به تعویق انداختن دموکراسی به بهانۀ اولویت رشد و توسعه و عدالت اجتماعی دیگر ابداً نه مقبولیت گذشته را دارد و نه اساساً این دو منافی با دموکراسی محسوب می‌شوند. بلکه برعکس تجربه ثابت کرده است که دموکراسی شرط توسعه و عدالت است. امروز به دموکراسی به مثابۀ چارچوب صحیح توسعه و همچنین بستری ضروری برای عدالت اجتماعی نگریسته می‌شود.