تراژدی کافی نیست

به‌جای نظام‌مند ساختن دانایی تراژیک از طریق استنتاج نظری، و به‌جای پیراستن آن از ویژگی دوگانگی و قطبی بودن‌اش و تبدیل آن به یک مطلق فلسفی، باید دانایی تراژیک را چنان بفهمیم که آن را همچون یک تجربه‌ی اصیل حفظ نماییم. دیدگاه تراژیکِ اصیل اندیشه‌ها و پرسش‌هایی را دربر می‌گیرد که در انگاره‌های ملموس تجربه شده‌اند. از این گذشته، این شکل از داناییِ تراژیک همیشه رهاییِ نهایی از تراژدی را درون خود دارد، اما نه از راه آموزه‌های نظری یا الهام بلکه از طریق چشم‌انداز نظم، عدالت، و عشق به همنوع خود؛ از راه اعتماد؛ و از راه یک ذهن آزاد و گشوده و پذیرش پرسش به همان صورتی که هست، یعنی بی‌پاسخ.