پرسش های بوطیقای داستایفسکی

کتاب حاضر به پرسش‌های بوطیقای داستایفسکی اختصاص دارد و تنها از این دیدگاه به آثار او می‌پردازد. انبوه نوشتارهای درباره‌ی داستایفسکی به‌ویژگی‌های اصلی متمایزکننده‌ی بوطیقای او بی‌توجّه نبوده‌اند (فصل اوّل این اثر، مهم‌ترین مایه‌گذاری‌ها را در این زمینه بررسی می‌کند)، امّا نوآوریِ بنیادینِ ارائه شده از جانب این بوطیقا و یکپارچگی اندام‌وار آن در کلّیت آثار داستایفسکی، سهم اندکی از تحقیقات پژوهشی را به خود اختصاص داده است. نوشتارهای درباره‌ی داستایفسکی، در درجه‌ی نخست بر پرسش‌های ایدئولوژیک برانگیخته از آثار او متمرکز است. حسّاسیتِ موضوعیِ این پرسش‌ها، بر بن‌مایه‌های ساختاریِ ژرف‌تر و پایاترِ موجود در شیوه‌ی فراـ دیدآوری هنری او سایه انداخته است. گویی منتقدان مایل‌اند فراموش کنند که داستایفسکی در درجه‌ی نخست یک هنرمند است (یقینا یک هنرمند ویژه) و نه یک فیلسوف یا روزنامه‌نگار. مطالعه‌ی تخصّصیِ بوطیقای داستایفسکی، هنوز یکی از تکالیف ضروری پژوهش‌های ادبی ما است.