با گروتفسکی تئاتر فقط یک فرم است

With Grotowski: Theatre is just a Form

پیتر بروک

|    پیتر بروک در 21 مارس ۱۹۲۵ در لندن متولد شد. بروک تحصیلات خود را در رشتۀ تئاتر در دانشگاه آکسفورد گذارند. بروک کارگردان تئاتر و سینما است. او از اوایل دهۀ 1970 در فرانسه زندگی می‌کند. او تاکنون چندین جایزۀ معتبر از جمله جایزۀ تونی، امی، لارنس اولیویه، پرمیوم ایمپریاله و پری ایتالیا را از آن خود کرده است. او تعدادی فیلم مهم در انگلستان و فرانسه کارگردانی کرده است. آثار نمایشی بروک تحت تأثیر تئاتر روایی برتولت برشت و نگاه تیرۀ اجتماعی جان کت، محقق آثار شکسپیر، است. نخستین اثر سینمایی او یک فیلم کوتاه به نام سفر احساسی است که آن را هنگام تحصیل در آکسفورد کارگردانی کرد. در بیست سالگی نخستین اجرای تئاتر را با کارگردانی نمایش شاه جان تجربه کرد. پس از آن در لندن، مسکو، پاریس و نیویورک نمایش‌های متعددی را به روی صحنه برد. بروک برخی از نمایش‌هایش را به فیلم برگردانده است. او را به عنوان «بزرگ‌ترین کارگردان زندۀ تئاتر» می‌شناسند.

محمدرضا علی‌اکبری

محمدرضا علی‌اکبری متولد 1360، تهران، دانش‌آموخته‌ی کارشناسی کارگردانی از دانشگاه تهران و کارشناسی‌ارشد بازیگری از دانشگاه تربیت مدرس است و از سال 1383 فعالیت بازیگری خود را در تئاتر آغاز کرده است. او تاکنون کتاب "با گروتفسکی: تئاتر فقط یک فرم است" و هشت مقاله درباره‌ی تئاتر لهستان را ترجمه و منتشر کرده است. او هم‌اکنون دانشجوی دکترای تخصصی تئاتر در دانشگاه تهران است، و به تدریس دروس نظری و عملی در دانشگاه تهران، دانشگاه هنر و مؤسسات آموزشی خصوصی نیز مشغول است.

|           گروتفسکی از همان ابتدا به ماهیت دوگانۀ فُرم‌‌ها و قالب‌‌ها پِی‌برد. قالب‌‌ها با آنکه پنهان کننده هستند اما در عین حال از زندگی ای که درونشان در جریان است، حفاظت می‌کنند. به همین خاطر برای پوشاندن و مراقبت از کاری که با همکارانش ـ که خود را وقفِ او کرده بودند ـ در فضایی حفاظت شده انجام می‌داد، حصارهایی را ایجاد کرد. زمانی که او تماشاگر را از تئاترش کنار گذاشت و به نویسندگان اجازۀ توصیف و ارزیابی دستاوردهایش را نداد، می‌خواست از جایگزین شدن توصیف‌‌های محض به جای حیاتِ زندۀ کنش‌‌ها، جلوگیری کند. و با این حال گروتفسکی، آن کتاب‌خوان بزرگ و جامع الاطراف به خوبی می‌دانست که برای فهم و ادراک، عبور از برخی چیزها و تبدیل شدن به زنجیره‌‌ای از گذارها چقدر در زندگی انسان ضروری ست.