قرآن سرچشمه نثر عربی (تکوین و تطور نثر عربی از جاهلیت تا سقوط بغداد)

بی ترديد نثر در ادب اسلامی، هويت و موجوديت خود را مديون قرآن کريم است وگرنه شعر که ديوان عرب خوانده می شد، هرگز چنين مجالی بدان نمی داد، چنانکه در روزگار جاهليت اين موقعيت را برای آن فراهم نساخت و تا آن‌جا که مستشرقانی بزرگ چون گيپ و نالينو به طور کلي وجود نثر را در جاهليت منکر شدند. البته بايد اذعان کرد آن‌چه در روزگار جاهلی از سر تسامح نثر خوانده می شود، زير مجموعه‌ی همان شعری است که ديوان عرب بوده است؛ چه ويژگی عمده‌ی آثار منثور جاهلی اعم از خطابه، سجع کاهنان و امثال و حکم و قصه‌ها، بعدی شفاهی و موسيقيايی داشته است که مولفه اصلی شعر است.
قرآن با گشودن افق‌های جديد بر روی نثر در ادب اسلامی، هويت مستقلی بدان بخشيد و آن را از سيطره‌ی شعر يا به قولی از حالت طفيلی خارج ساخت و بدان چنان اقتداری عطا کرد که چند سده‌ی بعد، بستری برای طلوع فرهنگ زرين اسلامی و جلوه‌های مختلف آن در حوزه‌های علوم و فلسفه و ادبيات و … شد.