سینما و فلسفه

درباره کتاب:

 

افلاطون با نشان دادن افسانه‌ی غار، بی‌آن‌که خود بداند ارتباطی میان سینما و فلسفه به دست می‌دهد که گدار آن را به‌شکلی آمرانه بیان می‌کند : «من فکر می‌کنم، پس سینما وجود دارد». بااین‌حال سینماگر تصاویر و صداهایی کاملاً مادی می‌سازد، درحالی‌که فیلسوف از مفاهیمی ناپیدا و انتزاعی استفاده می‌کند. زمانی که سینما در اواخر قرن نوزده متولد می‌شود آن را به‌عنوان سرگرمی‌ای عامیانه در نظر می‌گیرند و فلاسفه هرگز به آن توجهی نشان نمی‌دهند. چگونه این دو حوزه‌ی نامتجانس، یکی هنر جوانِ حرکت، دیگری معرفت مفهومیِ اجدادی، سرانجام به‌هم می‌رسند؟ این چیزی است که ژولیت سِرف به‌سبک یک «کمدی ازدواج مجدد» که موردعلاقه‌ی استنلی کاوِل بود برایمان حکایت می‌کند. زمان ناسازگاری‌ها به‌سر آمده، موعد سازش‌های دوباره فرارسیده. آندره بازن، یا به‌قول ژاک رانسی‌یر فیلسوف «موقعیت»، درباره‌ی جوهر سینما سؤال می‌کند. در دوره‌ی سینمادوستی، گدار، ریوت، رومر، دوشه و دنی اقدام به فراخواندن افلاطون، کیرکگارد یا مرلوپونتی بر بالین «مؤلفانی» چون روسلینی، لانگ، هاکس یا هیچکاک می‌کنند. فلسفه زین‌پس سینما را تصرف می‌کند، دولوز با ازسرگیری اندیشه‌های برگسون مفهوم تصویرـ زمان را می‌آفریند، و ماتریکس متناسب با اندیشه‌ی یونانی ارزیابی می‌شود. این کتاب روابطی پرشور و غالباً تعجب‌آور میان سارتر و جان هیوستون، هایدگر و رنه، ژیژک و جان وو را آشکار می‌کند. و نباید از یاد برد بحث‌های «سینمافلسفه» را که امروزه در غارهای مدرنی جای خود را باز کرده‌اند که همانا سالن‌های هنر و تجربه و نیز سالن‌های بسیار مجهز هستند.

 

ژولیت سِرف منتقد سینما و روزنامه‌نگار Philosophie Magazine است. وی با نشریات Magazine littéraire و Regards نیز همکاری می‌کند. او برای مجموعه داستان موسیقی برای آفتاب‌پرستان اثر ترومن کاپوتی مقدمه نوشته و در دایره‌المعارف شهر سینما (انتشارات کایه دو سینما، 2005) همکاری کرده است.