ابوالعلا معری (فیلسوفان مسلمان)

درباره کتاب:

 

برای «فلسفه اسلامی» نه می توان نقطه آغاز قطعی و مشخصی تعریف کرد و نه حدود و ثغور آن را به یقین شناخت. تاریخ فلسفه اسلامی را می توان تاریخ فیلسوفان مسلمان دانست و از این روایت، شناخت فیلسوفان مسلمان راهی است به شناخت آنچه فلسفه اسلامی خوانده می شود.

 

نویسنده این مجموعه از اندیشمندان معاصر دنیای عرب است. یوحنا قمیر در یک خانواده سرشناس لبنانی به دنیا آمد. خانواده او مسیحی بودند و او نیز مسیحی ماند و کشیشی عالی رتبه شد و لقب پدر روحانی گرفت. اما هیچ گاه تعصب دینی نداشت و با رویی باز با ادیان دیگر مواجه می شد؛ به طوری که خواننده این مجموعه نه تنها هیچ شاهد و قرینه ای از مسیحی بودن مولف پیدا نمی کند بلکه برعکس شواهد زیادی هم می تواند بیابد که در آن، نویسنده از بزرگی و عظمت اسلام و شخص پیامبر سخن گفته است. او را پل ارتباطی تفکر شرق و غرب می دانند. دغدغه های یوحنا قمیر بیشتر انسان شناختی است و برای همین عمده آثار خود را به معرفی بزرگانی اختصاص داده است که بیشتر به ساحات وجودی انسان توجه داشته اند.

 

او در این مجموعه 9 تن از متفکران مسلمان را – در کنار اخوان الصفا – انتخاب کرده، نوشته های آنها را خوانده و گزارشی کلی از زندگینامه و آثارشان ارائه کرده است. سپس به بازخوانی آموزه های فکری شان پرداخته و در آخر گزیده ای از متن اصلی نوشته های هر فیلسوف را هم آورده است.

 

مجلدات ده گانه این مجموعه – که اکنون دو جلد از آن ترجمه و منتشر شده – عبارتند از: کندی، فارابی، اخوان الصفا، ابن سینا، ابوالعلا معری، غزالی، ابن باجه، ابن طفیل، ابن رشد، ابن خلدون.

 

ابوالعلاء معری شاعر نامدار عرب در نیمه دوم قرن چهارم و نیمه اول قرن پنجم هجری است. او در کودکی به بیماری آبله مبتلا شد و در اثر آن بینایی اش را از دست داد و به نابینای معره شهرت یافت. درباره شخصیت او دیدگاه های متناقضی در میان است. برخی او را در زمره شکاکان و حیرت مندان معرفی کرده اند و برخی دیگر او را ملحد و زندیق خوانده اند که با ادیان آسمانی به مخالفت پرداخته و حتی کتاب الفصول و الغایات را به قصد معارضه با قرآن کریم نگاشته است. برخی او را متمایل به مسلک هندوها و براهمه یا بودایی می نامند که نبوت و پیامبری را انکار کرده و برخی نیز او را در شمار باطنیان دروزی به حساب آورده اند… معرفی اجمالی آثار و آرای ابوالعلاء از سوی یوحنا قمیر، ما را با روح ناآرام و جستجوگر وی آشنا و نشانه های تطور و تغییر اندیشه او را آشکار می کند.

 

این مجموعه با نظارت و مقدمه دکتر سیدعباس ذهبی تهیه شده است.