سه دقیقه اول(دانش معاصر15)

همواره همه ادیان، مکاتب فلسفی، عرفانی و علمی برای برطرف کردن نیازهای اساسی انسان شکل گرفته‌اند و پاسخ به سوالات ذهنی و ذاتی انسان‌ها نیز از این دست نیازها بوده است. پس انسان بر مبنای سوالات خود به سمت و سوی اندیشه و دین یا مکاتب علمی و فلسفی گرایش پیدا می‌کند یا به سراغ کتابخانه می‌رود و کتابی برای خواندن انتخاب می‌کند. لذا اندیشه و اندیشه ورزی خصلت ذاتی هر انسانی است و بدون آن آدمی از انسانیت به دور می‌افتد. آدمی اساسا با پرسش و تشکیک به بلوغ می‌رسد. پرسش موجب جستجو می‌شود و کشف آن چه که در نظر او تاکنون ناشناخته باقی مانده بود و این همه در نهایت منجر به پیشرفت بشریت می‌گردد. در آغاز انفجاری بود. نه انفجاری مثل آنچه روی زمین می‌شناسیم که از مرکز معینی شروع می‌شود و گسترش می‌یابد تا هر چه بیشتر محیط مجاور خود را فراگیرد، بلکه انفجاری که به طور همزمان و همه جا روی داد و از همان آغاز سراسر فضا را چنان انباشت که هر ذره ماده از هر ذره دیگر به شتاب می‌گریخت. منظور از سراسر فضا در این زمینه ممکن است سراسر عالمی نامتناهی باشد یا سراسر عالمی متناهی که چون سطح کره برخورد خم شده است. تصور هیچ یک از این دو شق آسان نیست، اما مانع کار ما نخواهد بود، در عالم آغازین متناهی بودن یا نامتناهی بودن فضا چندان اهمیتی ندارد. جملات فوق آغاز بحث و پاسخ آقای وینبرگ استاد فیزیک دانشگاه هاروارد پیرامون چگونگی آغاز عالم در کتاب «سه دقیقه اول» است. کتاب سه دقیقه اول نوشته استیون وینبرگ نگاهی متفاوت است به آغاز و شکل گیری عالم با استفاده از مباحث فیزیکی و علمی. هر چند این کتاب برای عموم نوشته شده است، اما می‌بایست به استدلال‌های آن تفکر کرد و زود از کنارشان نگذشت، برای این نیز نیازی به دانستن ریاضی و فیزیک نیست و همگان با کمی چاشنی کنجکاوی می‌توانند با این کتاب یک خواننده حرفه‌ای باشند. سه دقیقه اول سعی می‌کند تا فهم جدیدی از عالم که در پی کشف زمینه تابشی میکروموجی کیهانی در سال ۱۹۶۵ حاصل آمده است ارائه دهد و در فصل آخر هم مختصری درباره آینده این عالم بحث می‌کند و می‌گوید: عالم ممکن است الی الابد انبساط یابد، سردتر، تهی‌تر شود و نیز ممکن است بار دیگر به انقباض بپردازد. کهکشان‌ها، ستارگان، اتم‌ها و هسته‌های اتمی را درهم شکند تا به صورت اجزای تشکیل دهنده‌شان درآیند. آقای وینبرگ در فصل‌های پایانی کتاب هم چنین به تاریخ کیهان‌شناسی و ضمن آن آسیب‌شناسی می‌رود. استیون وینبرگ آن زمان که این کتاب را ارائه داد استاد دانشگاه هاروارد بود و از برجسته‌ترین فیزیکدانان نظری به شمار می‌آمد. دو سال بعد به خاطر پژوهش‌هایی که در نظریه ذرات بنیادی انجام داده بود، به دریافت جایزه نوبل در فیزیک نائل آمد. او در دانشگاه‌های کرنل و پرینستون تحصیل و در دانشگاه‌های کلمبیا و کالیفرنیا، برکلی و ام آی تی و درنهایت هاروارد پژوهش و تدریس کرد. این کتاب نیز حاصل سخنرانی او در نوامبر ۱۹۷۳ در مراسم گشایش مرکز علم دوره‌های کارشناسی دانشگاه هاروارد است. در این کتاب او سعی کرده نگاه علمی و فیزیکال نسبت به آغاز عالم داشته باشد و مخاطبان با مطالعه آن، تصور خام، مبهم و کارتونی که در این باره در ذهن دارند را از دست خواهند داد و به تصویری صحیح و واقع و علمی دست خواهند یافت. کتاب «سه دقیقه اول» نوشته استیون وینبرگ با ترجمه خوب محمدرضا خواجه پور، توسط انتشارات فرهنگ معاصر در قالب مجموعه دانش معاصر منتشر شد که به دانشجویان رشته‌های مختلف از علوم انسانی تا فنی و مهندسی می‌باشد و همچنین همه علاقه‌مندان به علم و پژوهش یا اهالی کتاب. درباره این اثر می‌توان بسیار حرف زد و نوشت، اما ترجیح می‌دهم خلاصه نویسی را در معرفی این کتاب ارزشمند رعایت کنم و خوانندگان را به مطالعه اصل کتاب ارجاع دهم. http://www.alef.ir/book