۱۴ رمان برتر دنیا درباره جنگ

۱۴ رمان برتر دنیا درباره جنگ
ادبیات بستری است که اثرات عمیق رنج‌ها، آسیب‌ها و دگرگونی‌های پردامنه جنگ‌ها را بر فرهنگ و زندگی مردم به‌خوبی بازتاب می‌دهد. نقش جنگ‌ در تغییرات و تطورات شخصیت‌ها، روابط، ‌سبک زندگی و میراث فرهنگی و اجتماعی ملت‌ها درون‌مایه‌های قدرتمندی هستند که می‌توان در داستان‌ها و رمان‌های جنگی دنبال کرد. در اینجا ۱۴ رمان برتر دنیا را که در طول صد ساله اخیر درباره جنگ‌ها نوشته شده‌اند به انتخاب تام وارد، نویسنده و منتقد مجله اسکوایر مرور می‌کنیم.

سلاخ‌خانه شماره ۵ اثر کورت ونه‌گات

معروف‌ترین رمان وُنه‌گات (با نام دیگر جنگ صلیبی کودکان) نه‌فقط به خاطر تصویر فاجعه‌بارش از بمباران  درسدن، بلکه برای صحنه‌های عجیبش در سیاره ترالفامادور است که در آن بیلی پیلگریم قهرمان داستان عاشق یک ستاره پورن ربوده‌شده می‌شود. سلاخ‌خانه شماره پنج در سال 1969 منتشر شد و یکی از اولین رمان‌هایی بود که پست مدرنیسم پوچ‌گرا و فرهنگ عامه را با روایت‌های مستقیم جنگ جهانی دوم در هم آمیخت. 

 

نغمه پرنده اثر سباستین فالکز

چهارمین رمان فاکس با آثار همینگوی مقایسه شده است و این شباهت در توصیف‌های عاری از هیجان و موجز از نبرد سام طنین انداز است. «مردی در کنارش بود که بخشی از صورتش را از دست داده بود، اما با همان حالت رویایی راه می‌رفت و تفنگش را به جلو فشار می‌داد. دماغش آویزان بود و استفن می‌توانست دندان‌های او را از روی گونه آب‌رفته‌اش ببیند.» فالکز با رویکردی ویژه به مرگ به عنوان تنها راه زنده‌ماندن در یکی از خونین‌ترین جنگ‌های انسانی، موفق می‌شود آنچه را ارائه دهد که «توصیفی واقعی از آخرین روزهای جنگ» نامیده می‌شود.

 

تبصره ۲۲ اثر جوزف هلر

طنز این رمان می‌تواند معیاری برای همه نویسندگانی قرار گیرد که از کاغذبازی‌های پوچ جنگ هجو می‌سازند. اما تبصره ۲۲ پیش از هر چیز کتابی درباره ترس است. داستانی کلاسیک که از منظر یکی از بهترین شخصیت‌های خلق‌شده در ادبیات یعنی جان یوساریان روایت می‌شود. او به این نتیجه رسیده است که مأموریت‌های بمباران او بر فراز ایتالیا با نیتش برای «زندگی برای همیشه یا مردن در تلاش» در تضاد مستقیم قرار گرفته است.

 

زنگ‌ها برای که به‌صدا درمی‌آیند اثر ارنست همینگوری

رمان 500 صفحه‌ای همینگوی که نامزد جایزه پولیتزر بود به بررسی اعتقادات فلسفی شورشیان ضد‌فاشیست در طول جنگ داخلی اسپانیا و تلاش برای منفجرکردن پلی حیاتی برای ملی‌گرایان فاشیستی می‌پردازد. هنگامی که نبرد نهایی فرا می رسد، این کتاب موفق می شود از هر اثر دیگری که همینگوی تا به حال نوشته است پیشی بگیرد. همان‌طور که نیویورک تایمز در نخستین نقد خود نوشته بود: «آقای همینگوی همیشه نویسنده بوده است، اما هرگز به‌اندازه این رمان استادانه عمل نکرده است.»

 

زمان کبوترها اثر مرسه رودوردا

رودوردا پس از کار برای دولت کاتالونیا در طول جنگ داخلی اسپانیا، به فرانسه تبعید شد و در آنجا کار بر روی تعدادی از آثار داستانی را آغاز کرد. زمان کبوترها، اولین رمان او به زبان انگلیسی، داستان زن جوانی است که در جنگ داخلی در بارسلون زندگی می‌کند و برای فرار از وحشت خفه‌کننده زندگی شهروندی درگیر جنگ به خودکشی فکر می‌کند. زمان کبوترها به‌شیوه جریان سیال ذهن روایت شده و تحسین‌شده‌ترین رمان کاتالونیایی است.

 

تجدید حیات اثر پت بارکر

رمان سه‌بخشی تجدیدحیات نوشته‌ پت بارکر نامزد جایزه بوکر 1991 شد. داستان این کتاب درباره جنگ و سربازانی است که دچار اضطراب پس از سانحه شده‌اند و تحت درمان هستند. بارکر که پیش از این به نوشتن درباره زنان خشن شمالی شهرت داشت، در این کتاب دنیای ویران‌شده مردانگی را به‌تصویر می‌کشد. 

 

مردان تحت‌السلاح اثر اولین وا

در حالی که مردان جوان در سراسر اروپا در حال مرگ هستند، گای کراچ بک به ارتش می پیوندد. آنچه در ادامه می‌آید، نمایش مسخره‌ای از آموزش نظامی و ماجراهای فانتزی است. مردان تحت‌السلاح یکی از رمان‌های کمدی درباره جنگ جهانی دوم است که جایزه یادبود جیمز تایت بلک را در سال 1952 دریافت کرد.

 

مردان ما در هاوانا اثر گراهام گرین

گرین، شاید بیش از هر نویسنده دیگری صفت پرکار بودن را از آن خود کرده است. او در 86 سال زندگی خود در مجموع 27 رمان نوشت. هجدهمین رمان او، مردان ما در هاوانا، کمدی سیاهی است که در دوران جنگ سرد در کوبا اتفاق می‌افتد. رمان گرین با آمیختن رمان‌های جاسوسی آن زمان و هجو آژانس‌های جاسوسی بریتانیا و آمریکا، ماجرای فروشنده‌ای را دنبال می‌کند که با فرستادن عکس‌هایی درباره پایگاه‌های احتمالی موشکی کوبا جاسوسی می‌کند. 

 

سوئیت فرانسوی اثر ایرنه نمیروفسکی

ایرنه نمیروفسکی نویسنده فرانسوی یهودی‌الاصل اوکراینی بود که نوشتن مجموعه‌ای متشکل از پنج رمان را با عنوان سوئیت فرانسوی طرح‌ریزی کرده بود. دو رمان اول را تمام کرده بود که در سال 1942 دستگیر و به آشویتس فرستاده شد. نمیروفسکی در اردوگاه درگذشت، اما دو کتاب اول و دفترهایش پس از جنگ منتشر شد. داستان تهاجم آلمان به فرانسه روایتی تاریخی است که در این کتاب در همان زمان وقوع نوشته شده است. 

صیادان اثر جیمز سالتر

جهان ادبیات در سال‌های اخیر دوباره عاشق جیمز سالتر شده است. رمان صیادان جیمز سالتر را به نویسنده‌ای حرفه‌ای تبدیل کرد. سالتر که خودش خلبان جنگنده نیروی هوایی ایالات متحده با بیش از 100 ماموریت در کره بود، داستان این کتاب را حول خلبانان آمریکایی قرار داد که برای به‌دست‌آوردن رتبه برتر با یک‌دیگر رقابت می‌کنند. 

 

برهنه و مرده اثر نورمن میلر

رمانی که جایگاه میلر را در دنیای ادبیات تثبیت کرد براساس تجربه شخصی نویسنده و حضورش در هنگ ۱۱۲ سواره‌نظام نبرد فیلیپین در جنگ جهانی دوم بود. میلر آن‌قدر از خودش مطمئن بود که می‌خواست قبل از اعزام به خارج از کشور، داستان جنگ قطعی را بنویسد. پس از بازگشت، میلر رمان را در عرض پانزده هفته ویرایش کرد و آن را در سن 25 سالگی منتشر کرد. چند سال بعد میلر گفت: "بخشی از وجودم تصور می کرد این کتاب بعد از جنگ و صلح بهترین رمان خواهد بود.»

 

امریکایی آرام اثر گراهام گرین

پوشش خبری جنگ فرانسه در ویتنام برای روزنامه تایمز فرصت خوبی برای گرین  فراهم کرد تا برای نوشتن یکی از بهترین‌ رمان‌های خود یعنی آمریکایی آرام الهام بگیرد. داستان روزنامه‌نگار بریتانیایی پنجاه‌ساله‌ای به اسم فاولر را دنبال می کند که عاشق یک دختر بومی ویتنامی است و از این می‌ترسد که دختر را به‌دست یک مامور جوان سیا به نام پایل ازدست بدهد. 

 

پرندگان زرد اثر کوین پاورز

پرندگان زرد اولین رمان کوین پاورز، مسلسل‌زن سابق ارتش است. این کتاب در فهرست 100 کتاب برجسته نیویورک تایمز در سال 2012 قرار گرفت و همچنین جایزه کتاب اول گاردین و جایزه بنیاد همینگوی/پن را دریافت کرد. داستان درباره زندگی سربازان در جنگ و موطن خود است و با این جمله درخشان آغاز می‌شود:  «جنگ سعی کرد ما را در بهار بکشد».

 

در تعقیب کاچیاتو اثر تیم اُبراین

پیش از نوشتن این رمان، ابراین روایت غیرداستانی خود را از جنگ ویتنام در سال 1973 با این عنوان منتشر کرد: اگر در منطقه جنگی مردم، مرا در جعبه بگذار و به خانه بفرست. در تعقیب کاچیاتو چهارمین کتاب اوبراین است و با موضوع جنگ‌ ویتنام از دو کتاب مهم اینک آخرالزمان و فرار بزرگ الهام گرفته است. در این رمان موضوعاتی مثل آسیب‌های روانی و وسواس فکری با طنز آمیخته شده‌اند و با وجود دریافت جایزه کتاب ملی ایالات متحده در بین آثار دیگر ابراین کمتر به آن توجه شده است.