برایان فریل و نمایشنامه "مالی سویینی": جایگاهی درخشان در تئاتر ایرلند

سبک و نگرش برایان فریل

برایان فریل، در آثارش به‌ویژه به رئالیسم پرداخته و با نگاهی عمیق به درون شخصیت‌ها، به مسائل هویت، زبان و فرهنگ ایرلندی می‌پردازد. این نمایشنامه‌نویس با استفاده از لهجه‌ها و گویش‌های محلی، ظرافت و موسیقی خاصی به گفتار شخصیت‌ها می‌بخشد و از این راه به تئاتر ایرلند طراوتی ویژه می‌دهد. در آثار او همواره نوعی حس دل‌تنگی و بیگانگی به چشم می‌خورد که شاید ریشه در فرهنگ و تاریخ پیچیده ایرلند دارد.

"مالی سویینی" و شخصیت‌های چندوجهی آن

نمایشنامه "مالی سویینی" یکی از آثار شاخص فریل است که به موضوعات ادراک، هویت و سفرهای درونی شخصیت‌ها می‌پردازد. این نمایش که در روستایی از ایرلند می‌گذرد، داستان زندگی زنی به نام مالی را روایت می‌کند که از کودکی نابینا بوده و حالا تصمیم گرفته تحت جراحی قرار گیرد تا بینایی‌اش بازگردد. نمایشنامه از زبان مالی، همسرش فرانک و پزشک معالجش، دکتر رایس روایت می‌شود و هر کدام با نگاه و انگیزه‌های خود، مخاطب را با ماجراهای زندگی مالی آشنا می‌کنند.

مالی، با روحیه‌ای مستقل و خودآگاه، دنیای خود را از طریق حس‌های دیگر می‌شناسد و زندگی‌اش را معنا می‌بخشد. اما با بازگشت بینایی، او با بحرانی درونی مواجه می‌شود؛ بحرانی که تنها از تغییرات بیرونی ناشی نیست، بلکه دنیای درونی و هویت او را نیز به چالش می‌کشد. نابینایی برای مالی نه تنها محدودیت، بلکه بخشی از هویت و شخصیت اوست و جراحی، او را به دنیای ناشناخته‌ای وارد می‌کند که نشان‌دهنده این است که بینایی به معنای واقعی دیدن نیست، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز پیچیدگی‌های عمیق و پیش‌بینی‌نشده‌ای باشد.

فرانک، همسر مالی، با شور و علاقه‌مندی فراوان، زندگی را فرصتی برای تجربیات و ماجراجویی می‌داند. او بر این باور است که بازگرداندن بینایی به مالی، زندگی او را بهبود می‌بخشد و دنیایی نو برایش می‌سازد. با این حال، انگیزه‌های او تنها از عشق نیست؛ بلکه نیاز شخصی‌اش برای قهرمان بودن و تجربه‌ی این ماجرا در کنار مالی، او را به این مسیر می‌کشاند. مونولوگ‌های فرانک از نگاه فریل به پیچیدگی‌های عشق پرده برمی‌دارد و نشان می‌دهد که چگونه تلاش برای بهبود زندگی یک نفر می‌تواند ناخواسته بحران هویتی او را به دنبال داشته باشد.

دکتر رایس، جراح مالی، از شخصیت‌های درون‌گرا و شاید تراژیک نمایش است که سرخوردگی‌های حرفه‌ای و شخصی، او را به سوی ماجرای جراحی مالی سوق می‌دهد. رایس در واقع با این جراحی تلاش می‌کند به نوعی خود را بازسازی کند و معنای دوباره‌ای به زندگی‌اش ببخشد، اما در نهایت با محدودیت‌های خود و پیامدهای جراحی مواجه می‌شود. این شخصیت، دلسوزانه و با عمق تراژیک به تصویر کشیده شده و نشان‌دهنده‌ی اهمیت و هزینه‌های عاطفی شکست است.

"برگردان‌ها" و "در لوناسا": آثار ماندگار فریل

علاوه بر "مالی سویینی"، نمایشنامه‌های "برگردان‌ها" و "در لوناسا" از برجسه‌ترین آثار فریل به شمار می‌آیند.‌ "برگردان‌ها" که در سال 1980 نوشته‌شد، به موضوع زبان، استعمار فرهنگی و هویت ایرلندی پرداخته و به اثری نمادین برای بررسی تنش‌های میان‌هویت‌های ایرلندی و انگلیسی تبدیل شده‌است. همچنین "در لوناسا" با لحن تلخ و شیرین و تصویرهای زنده، داستان زندگی پنج خواهر در ایرلند دهه 1930 را به تصویر می‌کشد و مضامین ازدست‌دادن و خاطرات را مطرح می‌کند. این نمایشنامه‌ها به همراه آثار دیگری مانند "شفابخش"، جایگاه فریل را در تئاتر ایرلند تثبیت کرده‌اند. 

جایگاه فریل در تئاتر ایرلند

برایان فریل، به عنوان پلی فرهنگی میان گذشته و حال ایرلند، با آثاری عمیق و پرسش‌برانگیز به بررسی هویت، زبان و چالش‌های اجتماعی و تاریخی ایرلند پرداخته است. آثار او نه تنها به موضوعات جهانی می‌پردازند، بلکه به مسائل خاص یک جامعه پس از استعمار و چندزبانه توجه می‌کنند. میراث او به عنوان یکی از بزرگ‌ترین نمایشنامه‌نویسان ایرلند، همچنان منبع الهام برای نسل‌های بعدی نمایشنامه‌نویسان است که در جستجوی هویت، فرهنگ و تغییرات اجتماعی این کشور به نگارش و نمایش آثار خود می‌پردازند.

در صورتی که به مطالعه‌ی کتاب‌های نمایش علاقمندید، می توانید از سایت زی‌مون، خرید اینترنی کتاب را انجام دهید.